Insulina to jeden z najlepiej przebadanych hormonów w medycynie. Powstaje w komórkach beta wysepek Langerhansa trzustki i wpływa na metabolizm wewnątrzkomórkowy prawie wszystkich tkanek.
Główną właściwością hormonu peptydowego jest zdolność do kontrolowania poziomu glukozy we krwi bez przekraczania maksymalnego stężenia granicznego. Insulina bierze aktywny udział w syntezie białek i tłuszczów, aktywuje enzymy glikolizy, a także sprzyja regeneracji glikogenu w wątrobie i mięśniach.
Wartość insuliny dla organizmu
Głównym zadaniem insuliny w organizmie człowieka jest zwiększenie przepuszczalności błon miocytów i adipocytów dla glukozy, co poprawia jej transport do komórek. Dzięki temu następuje utylizacja glukozy z organizmu, rozpoczyna się proces tworzenia glikogenu i jego kumulacji w mięśniach. Insulina ma również zdolność stymulowania produkcji białek wewnątrzkomórkowych, zwiększając przepuszczalność ścian komórkowych dla aminokwasów (źródło - Wikipedia).
Funkcję insuliny w organizmie można podsumować w następujący sposób:
- Dzięki działaniu hormonu cukier uzyskany z pożywienia trafia do komórki dzięki poprawie przepuszczalności błony.
- Pod jego działaniem zachodzi proces przemiany glikogenu z glukozy w komórkach wątroby, a także we włóknach mięśniowych.
- Insulina wpływa na gromadzenie, syntezę i utrzymanie integralności białek, które dostały się do organizmu.
- Hormon wspomaga magazynowanie tłuszczu, pomagając komórkom tłuszczowym pobierać glukozę i syntetyzować ją w tkance tłuszczowej. Dlatego jedząc pokarmy bogate w węglowodany, należy mieć świadomość ryzyka powstania zbędnej tkanki tłuszczowej.
- Aktywuje działanie enzymów, które przyspieszają rozkład glukozy (właściwość anaboliczna).
- Tłumi aktywność enzymów rozpuszczających tłuszcz i glikogen (działanie antykataboliczne).
Insulina to wyjątkowy hormon, który bierze udział we wszystkich procesach metabolicznych narządów i układów wewnętrznych. Odgrywa ważną rolę w metabolizmie węglowodanów.
Po wejściu pokarmu do żołądka poziom węglowodanów wzrasta. Dzieje się tak nawet przy niskim żywieniu lub sportach.
W efekcie trzustka otrzymuje odpowiedni sygnał z mózgu i zaczyna intensywnie wytwarzać insulinę, która z kolei zaczyna rozkładać węglowodany. Stąd zależność poziomu insuliny od spożycia pokarmu. Jeśli człowiek siedzi na wyczerpującej diecie i ciągle głoduje, to stężenie tego hormonu we krwi również będzie minimalne (źródło w języku angielskim - książka „Insulina i białka są powiązane - budowa, funkcje, farmakologia”).
Jest to jedyny hormon, który obniża poziom cukru we krwi, w przeciwieństwie do wszystkich innych hormonów, które tylko zwiększają ten wskaźnik, takich jak adrenalina, hormon wzrostu lub glukagon.
Przy dużej zawartości wapnia, potasu we krwi, a także przy zwiększonym stężeniu kwasów tłuszczowych, przyspiesza się proces produkcji insuliny. A hormon wzrostu i somatostatyna działają odwrotnie, obniżając stężenie insuliny i spowalniając jej syntezę.
© designua2 - stock.adobe.com
Przyczyny wysokiego poziomu insuliny
- Insulinoma to małe guzy. Składają się z komórek beta wysepek Langerhansa. Rzadziej powstają z jelitowych komórek enterochromafinowych. Insulinomy służą jako generatory insuliny w dużych ilościach. Do diagnostyki guzów stosuje się stosunek hormonu i glukozy, a wszystkie badania przeprowadza się wyłącznie na czczo.
- Cukrzyca typu 2. Charakteryzuje się gwałtownym spadkiem poziomu insuliny, a tym samym wzrostem stężenia cukru. Później, w miarę postępu choroby, tkanki będą coraz bardziej tracić wrażliwość na insulinę, co prowadzi do postępu patologii.
- Nadwaga. Jeśli problem jest związany z dużym spożyciem pokarmów zawierających węglowodany, ilość insuliny we krwi znacznie wzrasta. To on syntetyzuje cukier w tłuszcz. Powstaje więc błędne koło, które nie jest łatwe do otwarcia - im więcej hormonów, tym więcej tłuszczu i odwrotnie.
- Akromegalia to guz przysadki mózgowej, który prowadzi do zmniejszenia ilości wytwarzanego hormonu wzrostu. Jej stężenie jest najważniejszym narzędziem do diagnozowania obecności guza, przy podawaniu człowiekowi insuliny spada poziom glukozy, co powinno prowadzić do wzrostu zawartości somatotropiny we krwi, jeśli tak się nie stanie, prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu guza jest duże.
- Hiperkortyzolizm to choroba, która pojawia się, gdy kora nadnerczy wytwarza nadmierne ilości hormonów. Zapobiegają rozpadowi glukozy, jej poziom pozostaje wysoki, osiągając poziomy krytyczne.
- Dystrofia mięśniowa - występuje z powodu naruszenia procesów metabolicznych w organizmie, na tle których wzrasta zawartość insuliny we krwi.
- W przypadku niezrównoważonej diety podczas ciąży kobieta jest zagrożona gwałtownym wzrostem poziomu hormonów.
- Dziedziczne czynniki, które uniemożliwiają wchłanianie galaktozy i fruktozy.
Przy krytycznym wzroście poziomu glukozy osoba może zapaść w śpiączkę hiperglikemiczną. Wstrzyknięcie insuliny pomaga wydostać się z tego stanu.
Cukrzyca typu 1 i 2 charakteryzuje się również zmianą stężenia insuliny. Jest dwojakiego rodzaju:
- insulinoniezależne (cukrzyca typu 2) - charakteryzuje się niewrażliwością tkanek na insulinę, przy czym poziom hormonu może być prawidłowy lub podwyższony;
- insulinozależna (cukrzyca typu 1) - powoduje krytyczny spadek poziomu insuliny.
Zmniejsz zawartość tej substancji oraz intensywną aktywność fizyczną, regularne ćwiczenia i stresujące warunki.
Cechy oddawania krwi w celu określenia poziomu insuliny we krwi
W celu określenia poziomu insuliny we krwi należy wykonać badanie laboratoryjne. W tym celu krew jest pobierana z żyły i umieszczana w specjalnej probówce.
© Alexander Raths - stock.adobe.com
Aby wyniki analizy były jak najdokładniejsze, ludziom surowo zabrania się spożywania żywności, leków, alkoholu na 12 godzin przed pobraniem krwi. Zaleca się również rezygnację z wszelkiego rodzaju aktywności fizycznej. Jeśli dana osoba przyjmuje niezbędne leki i nie można jej w żaden sposób anulować, fakt ten jest widoczny podczas wykonywania analizy w specjalnej formie.
Na pół godziny przed dostawą próbek insuliny pacjent potrzebuje pełnego spokoju!
Izolowana ocena zawartości insuliny we krwi nie ma istotnej wartości medycznej. Aby określić rodzaj zaburzenia w organizmie, zaleca się określenie stosunku insuliny i glukozy. Optymalną opcją badawczą jest test wysiłkowy, który pozwala określić poziom syntezy insuliny po obciążeniu glukozą.
Dzięki testowi wysiłkowemu można określić utajony przebieg cukrzycy.
Wraz z rozwojem patologii reakcja na uwolnienie insuliny będzie późniejsza niż w przypadku normy. Poziom hormonów we krwi rośnie powoli, a później wzrasta do wysokich wartości. U zdrowych ludzi poziom insuliny we krwi będzie płynnie wzrastał i spadał do normalnych wartości bez gwałtownych skoków.
Monitorowanie wyników testów
Istnieje wiele sposobów monitorowania i przechowywania danych analitycznych w celu śledzenia dynamiki zmian wyników. Zalecamy wypróbowanie bezpłatnej aplikacji Ornament.
Pomoże w przechowywaniu i porządkowaniu wyników badań medycznych. Ornament pozwala na śledzenie zmian poziomu insuliny i innych parametrów medycznych. Ornament wyświetla dynamikę wyników analizy na wykresach. Wykresy natychmiast pokazują, kiedy wskaźnik przekroczył normę - w tym przypadku Ornament pokoloruje odpowiednią część wykresu na jasnożółty. Będzie to sygnał, że prawdopodobnie w organizmie są problemy i trzeba iść do lekarza. W aplikacji zastosowano zielone oznaczenie do wskazania normalnych wartości wskaźników - wszystko jest w porządku, nie musisz się martwić.
Aby przenieść wyniki testu z formularza papierowego do aplikacji Ornament, wystarczy go sfotografować (czyli formularz z wynikami). Ornament automatycznie „skanuje” wszystkie dane. Aby wprowadzić wyniki analizy do aplikacji z pliku pdf przesłanego z laboratorium, wystarczy załadować ten plik do Ornamentu.
Na podstawie uzyskanych danych Ornament ocenia główne narządy i układy organizmu w pięciostopniowej skali. Wynik mniejszy niż 4 może wskazywać na problem zdrowotny wymagający porady lekarskiej. Przy okazji możesz poprosić o poradę bezpośrednio w aplikacji - wśród użytkowników Ornamenta są lekarze, którzy udzielą Ci kompetentnych zaleceń.
Możesz pobrać aplikację Ornament za darmo z Google Play Market i App Store.
Zastrzyki z insuliny
Najczęściej zastrzyki z insuliny podaje się osobom z cukrzycą. Lekarz szczegółowo wyjaśnia zasady używania strzykawki, cechy leczenia przeciwbakteryjnego i dawkowanie.
- W cukrzycy typu 1 ludzie regularnie robią sobie zastrzyki, aby zachować zdolność do dobrego życia. U takich osób nierzadko zdarza się, że w przypadku wysokiej hiperglikemii konieczne jest natychmiastowe podanie insuliny.
- Cukrzyca typu 2 pozwala na zastąpienie zastrzyków tabletkami. Terminowo rozpoznana cukrzyca, odpowiednio przepisane leczenie w postaci tabletek w połączeniu z dietą mogą z powodzeniem zrekompensować stan.
Lekiem stosowanym do wstrzyknięć jest insulina otrzymywana z trzustki świni. Ma skład biochemiczny podobny do ludzkiego hormonu i powoduje mniej skutków ubocznych. Medycyna stale się rozwija i dziś oferuje pacjentom insulinę modyfikowaną genetycznie - ludzką rekombinowaną. Do insulinoterapii w dzieciństwie stosuje się wyłącznie insulinę ludzką.
Wymaganą dawkę dobiera lekarz indywidualnie, w zależności od ogólnego stanu pacjenta. Specjalista przeprowadza pełne instrukcje, ucząc go prawidłowego wstrzykiwania.
W przypadku chorób charakteryzujących się kroplami insuliny konieczne jest przestrzeganie zbilansowanej diety, przestrzeganie codziennej rutyny, regulowanie poziomu aktywności fizycznej oraz minimalizowanie występowania sytuacji stresowych.
Odmiany insuliny
W zależności od rodzaju insulinę przyjmuje się o różnych porach dnia oraz w różnych dawkach:
- Humalog i Novorapid działają bardzo szybko, w ciągu godziny poziom insuliny podnosi się i osiąga maksymalny poziom wymagany przez organizm. Ale po 4 godzinach jego działanie się kończy, a poziom insuliny ponownie spada.
- Humulin Regulator, Insuman Rapid, Actrapid charakteryzują się szybkim wzrostem poziomu insuliny we krwi już po pół godzinie, po maksymalnie 4 godzinach osiągane jest jej maksymalne stężenie, które następnie zaczyna się stopniowo obniżać. Lek działa przez 8 godzin.
- Insuman Bazal, Humulin NPH, Protafan NM mają średni czas trwania ekspozycji od 10 do 20 godzin. Po maksymalnie trzech godzinach zaczynają wykazywać aktywność, a po 6-8 godzinach poziom insuliny we krwi osiąga maksymalne wartości.
- Glargin ma długotrwałe działanie od 20 do 30 godzin, podczas których utrzymuje się równomierne tło insuliny bez pików.
- Degludek Tresiba jest produkowany w Danii i ma maksymalny czas działania, który może utrzymywać się do 42 godzin.
Pacjent musi otrzymać wszystkie instrukcje dotyczące zasad podawania insuliny wyłącznie od lekarza prowadzącego, a także sposobu podawania (podskórnego lub domięśniowego). Nie ma ustalonej dawki ani częstotliwości podawania żadnego leku na bazie insuliny! Dobór i dostosowanie dawek odbywa się ściśle indywidualnie w każdym przypadku klinicznym!
Zastosowania insuliny w sporcie i budowaniu mięśni
Sportowcy intensywnie trenujący i starający się budować masę mięśniową stosują w swojej diecie białko. Insulina z kolei reguluje syntezę białek, co prowadzi do odbudowy włókien mięśniowych. Hormon ten wpływa nie tylko na metabolizm białek, ale także węglowodanów i tłuszczów, tworząc przesłanki do stworzenia odciążającej masy mięśniowej.
Pomimo tego, że insulina jest lekiem dopingującym zakazanym do stosowania przez profesjonalnych sportowców, nie da się wykryć jej dodatkowego stosowania, a nie naturalnej produkcji. Stosuje to wielu sportowców, których wyniki zależą od masy mięśniowej.
Sam hormon nie zwiększa objętości mięśni, ale aktywnie wpływa na procesy, które ostatecznie prowadzą do pożądanego efektu - kontroluje metabolizm węglowodanów, białek i lipidów, dzięki czemu:
- Syntetyzuje białka mięśniowe. Białka są głównymi składnikami włókien mięśniowych syntetyzowanych przez rybosomy. To insulina aktywuje produkcję rybosomów, co prowadzi do zwiększenia ilości białka, a tym samym do budowy masy mięśniowej.
- Zmniejsza intensywność katabolizmu. Katabolizm to proces, z którym na różne sposoby zmagają się wszyscy zawodowi sportowcy. Zwiększając poziom insuliny spowalnia się proces rozkładu substancji złożonych, białko jest wielokrotnie produkowane, niż ulega zniszczeniu.
- Zwiększa przepuszczalność aminokwasów do przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Hormon zwiększa przepuszczalność błony komórkowej, dzięki tej ważnej właściwości aminokwasy niezbędne do zwiększenia masy mięśniowej bez problemu przenikają do włókien mięśniowych i są łatwo przyswajalne
- Wpływa na intensywność syntezy glikogenu, która jest niezbędna do zwiększenia gęstości i objętości mięśni, dzięki zdolności do zatrzymywania wilgoci niczym gąbka. Pod wpływem insuliny następuje intensywna synteza glikogenu, który pozwala na długie magazynowanie glukozy we włóknach mięśniowych, zwiększając ich stabilność, przyspieszając tempo regeneracji i poprawiając odżywienie.
Skutki uboczne insuliny
W wielu źródłach jednym z pierwszych odnotowanych skutków ubocznych insuliny jest gromadzenie się masy tłuszczowej - i to prawda. Ale jest to dalekie od tego zjawiska, które sprawia, że niekontrolowane stosowanie insuliny jest niebezpieczne. Pierwszym i najgorszym skutkiem ubocznym insuliny jest hipoglikemia, nagły stan wymagający natychmiastowego leczenia. Objawy spadku poziomu cukru we krwi obejmują:
- możliwe jest silne osłabienie, zawroty głowy i bóle głowy, przemijające zaburzenia widzenia, letarg, nudności / wymioty, drgawki;
- tachykardia, drżenie, zaburzenia koordynacji ruchów, upośledzona wrażliwość, zawroty głowy z częstą utratą przytomności.
Jeśli glikemia we krwi spadnie do 2,5 mmol / l i poniżej, są to objawy śpiączki hipoglikemicznej, która bez pomocy specjalistycznej w nagłych wypadkach może być śmiertelna. Śmierć w wyniku tego stanu jest spowodowana rażącym naruszeniem funkcji krążenia krwi i oddychania, któremu towarzyszy głęboka depresja ośrodkowego układu nerwowego. Występuje całkowity niedobór glukozy zapewniający aktywność enzymów kontrolujących przydatność homeostazy.
Ponadto, stosując insulinę, możesz:
- podrażnienie, swędzenie w miejscu wstrzyknięcia;
- indywidualna nietolerancja;
- zmniejszenie endogennej produkcji hormonów przy długotrwałym stosowaniu lub w przypadku przedawkowania.
Długotrwałe i niekontrolowane przyjmowanie leku prowadzi do rozwoju cukrzycy (źródło - Clinical Pharmacology według Goodman and Gilman - G. Gilman - Practical Guide).
Zasady dotyczące insuliny
Sportowcy wiedzą, że proces budowania odciążenia mięśni jest niemożliwy bez zwiększonego tworzenia się tłuszczu. Dlatego profesjonaliści naprzemiennie zmieniają etapy osuszania ciała i przybierania na wadze.
Hormon należy przyjmować w trakcie lub bezpośrednio przed / po treningu, aby przekształcić go w niezbędną energię, a nie w tłuszcz.
Zwiększa również wytrzymałość organizmu i pomaga zmaksymalizować wysiłek fizyczny. Podczas suszenia należy przestrzegać diety bez węglowodanów.
W związku z tym insulina działa jako rodzaj fizjologicznego przełącznika, który kieruje zasoby biologiczne albo na przyrost masy, albo na spalanie tłuszczu.