Artroza pourazowa to postępująca zmiana zwyrodnieniowo-dystroficzna stawu o przebiegu przewlekłym, która występuje w wyniku narażenia na czynnik urazowy.
Powody
Nawet drobne uszkodzenia mogą wywołać rozwój procesów zwyrodnieniowych w stawie. Przyczyny pourazowej artrozy stawu kolanowego obejmują:
- patologia anatomicznej struktury stawu;
- przemieszczenie fragmentów;
- uszkodzenie struktur torebkowo-więzadłowych;
- przedwczesna lub niewystarczająca terapia;
- przedłużone unieruchomienie;
- chirurgiczne leczenie schorzeń stawu kolanowego.
Najczęściej ta patologia występuje z powodu:
- naruszenia zgodności powierzchni stawowych;
- znaczny spadek dopływu krwi do różnych elementów stawu kolanowego;
- przedłużone sztuczne unieruchomienie.
Przyczyną rozwoju artrozy mogą być złamania śródstawowe z przemieszczeniem i urazami łąkotek i więzadeł (na przykład zerwanie).
© joshya - stock.adobe.com
Gradacja
W zależności od stopnia manifestacji wyróżnia się trzy etapy patologii:
- I - bolesne odczucia pojawiają się podczas wysiłku fizycznego, przy ruchach dotkniętej kończyny słychać chrupnięcie w stawie. Nie ma widocznych zmian w obszarze stawu. Ból pojawia się przy badaniu palpacyjnym.
- II - wyraźny ból podczas przejścia od statycznego do dynamicznego, ograniczone poranne ruchy, sztywność, intensywne chrupanie w stawie. Badanie palpacyjne określa deformację przestrzeni stawowej z nierównymi obszarami wzdłuż konturu.
- III - zmienia się kształt stawu, ból staje się intensywny nawet w spoczynku. W nocy nasilają się odczucia bólu. Ruch jest ograniczony. Uszkodzony staw jest wrażliwy na zmiany warunków atmosferycznych.
Rodzaje
W zależności od lokalizacji wyróżnia się kilka typów artrozy pourazowej, z których każdy zostanie opisany poniżej.
Pourazowa artroza stawu kolanowego
Proces zapalny obejmuje chrząstki, mięśnie, więzadła i inne elementy stawu. Średni wiek pacjentów to 55 lat.
Pourazowa artroza stawu barkowego
Choroba może dotyczyć jednego lub obu stawów barkowych. Przyczynami tej patologii są ich przemieszczanie i rozciąganie.
Artroza pourazowa palców
Gdy tkanka chrzęstna stawów palców jest uszkodzona, rozwija się proces zwyrodnieniowo-zapalny.
Pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego
Ta patologia występuje z powodu przemieszczenia i pęknięć.
Pourazowa artroza stawu biodrowego
Przyczyną rozwoju tego typu choroby jest zerwanie więzadła i inne uszkodzenia stawów.
Artroza pourazowa stawu łokciowego
Urazy prowadzą do pogorszenia stanu stawu łokciowego. Złożone kontuzje mogą powodować rozległe uszkodzenia chrząstki i deformację stawu łokciowego, w wyniku czego następuje przyspieszenie zużycia tkanek i zaburzenie mechaniki stawu.
Objawy
Patologia może przez pewien czas przebiegać bezobjawowo lub ukrywać się za efektami resztkowymi po urazie stawu. W zaawansowanym stadium choroby objawy kliniczne artrozy można obserwować przez długi czas.
Na początkowych etapach choroba objawia się:
- ból;
- schrupać.
Zespół bólu charakteryzuje się następującymi cechami:
- lokalizacja w uszkodzonym obszarze tkanki;
- nie ma napromieniowania;
- ból i ciągnięcie;
- początkowo nieznaczne bolesne odczucia stają się bardziej intensywne wraz z ruchami;
- w spoczynku są nieobecne i powstają podczas ruchu.
Kryzys narasta wraz z postępem choroby. Odnosi się do stabilnych objawów pourazowej artrozy. W tym samym czasie zmienia się natura bólu. Rozprzestrzeniają się na całym stawie kolanowym i mogą promieniować do obszaru powyżej lub poniżej kolana. Ból przybiera skręcony, stabilny charakter i staje się bardziej intensywny.
Istotnymi objawami pourazowej artrozy stawu kolanowego jest pojawienie się bólu i sztywności podczas wychodzenia ze stanu spoczynku. Znaki te umożliwiają wstępne zdiagnozowanie choroby nawet bez stosowania innych metod badawczych. Najczęściej pojawiają się po śnie.
W przyszłości, wraz z postępem patologii, dołącz:
- obrzęk sąsiednich tkanek miękkich;
- skurcz mięśnia;
- deformacja stawu;
- kalectwo;
- pogorszenie stanu emocjonalnego i psychicznego pacjenta z powodu stałego zespołu bólowego.
Diagnostyka
Rozpoznanie choroby przeprowadza się na podstawie objawów klinicznych, skarg pacjentów i wywiadu. Lekarz z pewnością powinien wyjaśnić, czy w przeszłości pacjenta nie doszło do urazów stawów. Wraz z historią urazu prawdopodobieństwo pourazowej artrozy znacznie wzrasta.
Rozpoznanie potwierdza się po zbadaniu pacjenta i badaniu palpacyjnym uszkodzonego obszaru. Wykonuje się przegląd rentgenowski stawu. W niektórych przypadkach MRI lub CT są przepisywane w celu wyjaśnienia diagnozy.
© Olesia Bilkei - stock.adobe.com. MRI
Podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego obraz choroby wygląda następująco:
- I - zwężenie przestrzeni stawowej, wzdłuż której krawędzi znajdują się narośla kostne. Istnieją lokalne obszary kostnienia chrząstki.
- II - wzrost wielkości narośli kostnych, intensywniejsze zwężenie przestrzeni stawowej. Pojawienie się stwardnienia podchrzęstnego płytki końcowej.
- III - intensywna deformacja i stwardnienie chrzęstnych powierzchni stawu. Obecna jest martwica podchrzęstna. Brak wizualizacji szczeliny w stawie.
Leczenie
Choroba wymaga kompleksowego leczenia. Na łagodnym etapie terapię lekową stosuje się w połączeniu z terapią ruchową i fizjoterapią. Jeśli leczenie zachowawcze nie prowadzi do pożądanego efektu, a patologia postępuje, wykonywana jest interwencja chirurgiczna.
Celem terapii jest zapobieganie niszczeniu tkanki chrzęstnej, łagodzenie bólu, przywracanie sprawności stawów oraz poprawa jakości życia pacjenta.
Terapia lekowa
W przypadku pourazowej artrozy zaleca się następujące leki:
- Chondroprotectors. Zapobiegają niszczeniu chrząstki i działają ochronnie na macierz.
- Korektory metabolizmu. Zawierają kompleksy witaminowo-mineralne i przydatne substancje.
- Leki NLPZ. Zmniejsza ból i stany zapalne. Leki są stosowane podczas zaostrzenia choroby.
- Kwas hialuronowy.
- Leki poprawiające mikrokrążenie w dotkniętym obszarze.
- Glikokortykosteroidy. Przepisywany przy braku efektu terapii lekowej.
- Środki do użytku zewnętrznego (maści, żele) na bazie składników pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
Fizjoterapia
Kompleksowa terapia służy poprawie procesów metabolicznych w tkance chrzęstnej, łagodzeniu bólu i spowolnieniu niszczenia stawu.
Fizjoterapeutyczne metody leczenia:
- Terapia ultradźwiękowa;
- inductothermy;
- elektroforeza;
- magnetoterapia;
- zastosowania ozokerytu i wosku parafinowego;
- fonoforeza;
- lokalna baroterapia;
- leczenie bifoshite;
- akupunktura;
- balneoterapia.
© auremar - stock.adobe.com
Interwencja chirurgiczna
Wraz z postępem choroby zwyrodnieniowej stawów, pomimo leczenia zachowawczego i jeśli jest to wskazane, lekarz może przepisać leczenie operacyjne.
Stosowane są następujące metody operacyjne:
- endoprotetyka;
- plastikowe więzadła;
- artroplastyka stawów;
- synowektomia;
- osteotomia korekcyjna;
- manipulacja artroskopowa.
Operacja jest tylko jednym z etapów leczenia i nie usuwa całkowicie patologii.
Środki ludowe
Tradycyjne receptury medycyny są stosowane jako dodatek do głównego nurtu leczenia. Ich stosowanie jest najbardziej skuteczne na początkowym etapie choroby lub w celu jej zapobiegania.
Dziurawiec, łopian, pokrzywa i inne rośliny są stosowane jako środki przeciwzapalne, zmniejszające przekrwienie i regenerujące. Służą do przygotowania nalewek, wywarów, maści i innych produktów do użytku wewnętrznego i zewnętrznego.
Komplikacje
W wyniku postępu pourazowej artrozy może dojść do zesztywnienia, podwichnięcia i przykurczu stawu.
© Alila-Medical-Media - stock.adobe.com
Prognozy i zapobieganie
Wynik choroby zależy od ciężkości i adekwatności leczenia. W niektórych przypadkach całkowita odbudowa stawu nie jest możliwa. Idealne wyleczenie jest raczej rzadką opcją, z minimalnymi efektami resztkowymi prawie zawsze.
Nie można przywrócić zniszczonych obszarów tkanki chrzęstnej. Głównym celem terapii jest zatrzymanie postępu choroby. Późne poszukiwanie pomocy medycznej, zaniedbanie procesu i podeszły wiek pacjenta mogą pogorszyć rokowanie przebiegu patologii.
